Kuruluş savaşında Atatürk ve Neriman Nerimanov

Geçmişini bilmeyen geleceğinide bilmez. Yine geçmişine sahip çıkamayanlar geleleceklerinede sahip çıkamaz.

Bu amaçla bakılınca Kurtuluş Savaşımız’dan önce  1912 Balkan Savaşı sırasında Azerbaycan ve Kırım Türklerinden gelen maddi ve manevi desteği Atatürk hiçbir zaman unutmamıştır. Ömrü boyunca Azerbaycan’ın özgürlük mücadelesi başta olmak sıkıntı ve zorluklarını yakinen takip etmiştir.

Nitekim 1921 yılında kardeş Azerbaycan için “Azerbaycan’ın kederi kederimiz, sevinci sevincimizdir” demiştir.

Kurtuluş Savaşımız sırasında Azerbaycan’ın devlet başkanı Neriman Nerimanov’dur.

Ülkemizin birçok yeri işgal altındadır. Batı ile çatışma halinde olan ülkemiz için elimizi tutacak ve yardım alınabilecek tek umut Sovyetler Birliğidir.

Atatürk, Lenin’e mektup yazarak beş milyon altın ruble borç talep eder.

Yazılan mektup ve görüşme için giden heyet dışişleri bakanı Çiçerin engeline takılır. Olumlu sonuca ulaşılamaz.
Bunun üzerine Neriman Nerimanov devreye girerek Lenin’e Kafkasya’nın gerçeklerini dile getirerek Türk ve Müslüman olanların gücünden bahsederek Türkiye’nin içinde bulunduğu emperyalizm işgalinden asla memnun olmaları mümkün olmayıp oldukça da huzursuzlar.

Bu sayıca büyük nüfusun sağlam desteklerini kazanmamız için Türkiye’ye yardım şart olduğu gibi gerçekçi sözlerle ikna eder.

Ayrıca Azerbaycan hazinesinden beşyüz kilo altını vererek silah almamızı sağlar.

Ayrıca dört buçuk yıl petrol ve petrol ürünlerini bedava veriyorlar.

Kadın, erkek ve genç kızlar yüzük, bilezik gibi ziynet eşyalarını Türkiye Büyükelçiliğine veriyorlar. Cuma günü dilenci bile dilenerek topladığı parayı bile benim elimden bu geliyor diyerek Büyükelçiliğe verirler.

Atatürk, Nerimanov’a mektup yazarak teşekkür ediyor, borçların en kısa zamanda ödüyeceklerini yazar.

Dünyada eşi ve benzeri olmayan bir duygu ve düşüncelerle “Kardeş kardeşe borç vermez. Kardeş kardeşin elini tutar”
cümlelerle mektuba cevap verir.

Hem kardeş hem dost olan bu dayanışmalar bugün bile güçlü bir şekilde devam ediyor.

Neriman Nerimanov Türkiye’ye ve Kafkasyadaki Türklere desteği Stalin ve bazi politbüro yetkililerince hoş karşılanmamaktaydı. Türk olanlara  karşı tutum ve farklı düşünce içinde olmaları da Nerimanov’u huzursuz etmekteydi.

Bunun için de Nerimanov’u halkının gözünden düşürmek için entrikalar çeviriyorlardı.

Kurtuluş Savaşımız’da gizli bir şekilde gece gündüz yoğun bir çalışma yürütülmekteydi. 

Her aşamada Azerbaycan Büyük Elçisi İbrahim Abilov ile Rusya Büyükelçisi Aralov ile güven içinde işbirliği gizli gizli yürütülmekteydi. 

Her iki ülkenin büyükelçileri samimi şekilde Türkiye’yenin savaşı kazanması için çaba içindeydiler.

O günün şartları içinde yaşananları bir makaleye sığdırmak mümkün değildir.

Türkiye’yenin kurtuluşunu imkansızlıklara rağmen gerçekleştiren kurtarıcı  Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını rahmetle ve minnetle anıyorum. Ruhları şad olsun.

Atatürk diyorki

Çalışmadan, yorulmadan, öğrenmeden rahat yaşama yollarını aramayı itiyat haline getirmiş milletler evvela;
Haysiyetletini,
Sonra hürriyetlerini,
Daha sonra istiklallerini
Kaybetmeye mahkumdurlar.

Mazlum milletlerin umudu,
Fikirleri ile ölümsüz olan tarihin  büyük şahsiyeti Atatürk’ü minnet ve saygıyla anıyoruz.

Türkiye Azerbaycan Dernekleri Federasyonu
Kurucu ve Onursal Başkanı ve Kocaeli Haydar Aliyev Kültür Evi Yönetim Kurulu Başkanı
              
Bilal Dündar