Beş Türk cumhuriyeti Güney Kıbrıs’a niye büyükelçilik açtı?

Değerli okurlarımız geçen hafta bu konu ile şahsi görüş ve düşüncemi yazdığım makalemde açıklamıştım. Türk Cumhuriyetleri içinde Azerbaycan hariç Kırgızistan Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan ve Tacikistan olmak üzere beş devlet Güney Kıbrıs Rum kesimine Büyük Elçilik açma kararını imzaladılar.

Azerbaycan’dan akademisyenler, gazeteciler ile iki milletvekili dahil 18 kişi ile görüşerek değerlendirmelerini alıp özet olarak sizlerle paylaşıyorum.

**

Doç.Dr Akif Naĝı, üniversite öğretim üyesi, parti genel başkanı ve Garabağ Azatlık Teşkilatı Başkanı.

“Türkiye ve Azerbaycan olarak sabırlı ve tedbirli olaya yanaşmalıyız. Kızma ve gınama bir sonuç aldırmaz. Avrupa Birliği Merkez Asya ülkelerinden bu beş devlete toplam 0niki milyon avro yardım yaparak bir anlaşma yaptılar. Avrupa Birliği ülkesi Güney Kıbrıs Rum Kesimine Büyük Elçilik açıyorlar. Tabi bu durum Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini tanımama demektir. Amerika destekli bu proje aynı zamanda Merkezi Asya ülkelerinin yeraltı servetlerinden istifade amacı da taşımaktadır. Önemli bir konuda bu ülkeler Rusya’nın etkisinden çıkma düşüncesini önemli saydıklarını düşünüyorum.

Ama uzun vadede pişman olacaklarına inanıyorum. Gürcistan ve Ermenistan da Avrupa ve Amerika’ya benzer duygularla yanaşmışlardı. Yanılıp aldatıldıklarını geçte olsa anlayıp pişman oldular.

Avrupa’nın amacı Turan’a giden Türk birliğini parçalamaktır. Ama eninde sonunda herkes bu birliğin önemini ve değerini anlayacaklarına eminiz. Bunun için suçlamadan ve kızmaktan kaçınmalıyız. Zaman her şeyin ilacıdır. Türkiye-Azerbaycan ilişkileri geleceğe yön verecektir.

Normal ilişkilerimizi devam ettirmeliyiz.

**

Gazeteci Ilgar İlkin; Bu beş Orta Asya Cumhuriyetlerinin kararı hoş olmadı ve rahatsızlık yarattı. Hatta deprem etkisi yarattı diyebiliriz. Devlet Başkanlarının dayanışması güzel bir durum. Halkın görüşüp kaynaşması çok önemli. Ama ulaşım çok pahalı olduğu için maalesef bu konuda arzu edilen sonuç alınmamaktadır. Bu akşam bu konularla ilgili bir televizyon programı yapıyoruz. Detaylı ve konuşmacıların duygu ve düşüncelerini size iletip paylaşacağız.”

**

İSBAM Sivil Toplum Örgütü Başkanı ve gazeteci Samir Adıgüzel;

“Orta Asya Cumhuriyetleri Birlik içinde aldıkları kararların üzerine siyah bir hat çekmiş oldular. Çok uzun yıllara gerek yoktur kısa zaman içinde pişmanlık duyacaklarına inanıyorum. Bu arada öz eleştiriyi de elden bırakmamalıyız. Bu teşkilatları sağlam zeminde yürümeleri için konuyu iyi bilen ve önemine inanmış samimi emek verip çalışan insanlara yetki verilip başa getirilmesi gerekir.

**

İsmail Gaspıralı’nın dediği

-Dilde birlik,

-Fikirde birlik,

İşte birlik başarının yollarını açar.”

**

Ne Turan Birliği fikri ortadan kayboldu, ne de TDT-ı faaliyetini durdurdu

Türkistan devletlerinin liderleri, yanlış bir yola saparak Avrupa Birliği’nin hilesine ve parasına inanarak, Türk Devletleri Teşkilatı’nın gayriresmî temel prensiplerinden biri olan “aynı millet, aynı güven, aynı acı ve sevinç” anlayışını zedelediler. Türkistan’daki Türk devlet başkanlarının Yunanistanın Rum Kesimini tanıması ve orada büyükelçilik açması, Azerbaycan tarafından da şaşkınlık ve üzüntüyle karşılandı. Hatta bu adımı, Türkistan devlet başkanlarının Türkiye’ye ve Türk Devletleri Teşkilatı’na arkadan vurduğu bir darbe olarak değerlendiren yurttaşlarımız bile oldu.

Doğal olarak Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan devlet başkanları Avrupa Birliği’ne ve onun parasına güvenerek yanlış bir adım attılar. Ancak bu adım atılmıştır ve şimdi Türkistan devlet başkanları öncelikle bu hareketi kendi milletlerine açıklamak zorunda kalacaklardır. Çünkü Kazak, Özbek, Kırgız ve Türkmen Türklerinin devlet başkanlarına, tüm Türk milletine zarar veren bu tavırdan dolayı soracakları sorular vardır. Ve bu sorulara cevap vermek, kendilerini temize çıkarmak kolay olmayacak.

Türkistan devlet başkanları, Avrupa Birliği ile birlikte Türkiye’yi işgalci olarak tanımlayan bir belgeye imza attıklarını halka bir şekilde anlatmalılar. Asıl mesele şu ki, bu hareketlerini nasıl bir Türk olarak açıklayacaklar? Umarım ki, zor olsa dahi, bu sorulara Türkistan devlet başkanları halklarına cevap verebilirler.

Türk Devletleri Teşkilatı’nın ana güç merkezi olan Türkiye ve Azerbaycan’ın konuya resmi tavırı sözkonusu olunca, bence Ankara ve Bakü daha sabırlı davranmalıdır. Aynı şekilde Türkiye ve Azerbaycan’ın medya kuruluşları da yazılarında ve değerlendirmelerinde daha dikkatli bir tavır sergilemeliler. Bu kritik dönemde, Rusya gibi sürekli saldırganlığa ve işgale meyilli, Çin gibi ekonomik sömürgeciliğe yönelen ve Türk birliğine daima düşman olan Avrupa’nın neokolo…

Bu arada ne Turan birliği fikri ortadan kayboldu, ne de Türk Devletleri Teşkilatı faaliyetlerini durdurdu. TDT, eski temposuyla yoluna devam ediyor ve TDT devlet başkanlarının gayriresmi Zirve toplantısı 20-22 Mayıs tarihlerinde Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de gerçekleştirilecek. TDT devlet başkanlarının 12. Zirve toplantısının ise bu yıl Azerbaycan’da düzenlenmesi planlanıyor. Sözkonusu toplantılar, TDT’ye yeni bir soluk, yeni bir ivme kazandıracaktır. Türk birliğinin gelişmesi ve güçlenmesi için yeni bir dönem başlayacaktır.

Bilal Dündar