Alpinistlərdən biri xüsusi təyinatlı hərbçi imiş – Klub rəhbərindən ilginc açıqlamalar

“Onların qar uçqununda qalması mümkün deyil… Xarici alpinistlər axtarışlara qoşulmaq istəyir”

İtkin düşən alpinistlərin üzv olduğu “Gilavar” – hava və ekstrim idman klubunun rəhbəri Ziya Qasımov BakuPost.az-a müsahibə verib. O, müsahibəsində axtarış barədə son məlumatları çatdırıb. İndiyə kimi mediada yayımlanmayan bir çox ilginc məqamlara toxunub.

–    Bu dəqiqə Qəbələdəyəm. FHN Tufandağın Mahmuddərə ərazisində axtarışlar həyata keçirir, mən isə ETSN-dən və FHN-dən icazə alıb Qəbələ tərəfindən axtarışların təşkili ilə məşğulam.

–    Ərazi o qədərmi böyükdür ki, günlərdir, heç bir izə rast gəlinmir?

–    Güclü idmançılar olduğundan, ərazi də dəqiqəbədəqiqə böyüyür. Bunlar yol gedirlərsə, ərazi də hər gün böyüyür. Ona görə heç nə demək olmur. Qar uçqununun altında qalma versiyası daha çox səsləndirilir. Amma onların bir əşyası tapılmayıb deyə 100 faiz nəsə demək olmur. Biz bu versiyanın üzərində dayanıb, gücü qar uçqununun altında adam axtarmağa sərf etsək, sabah isə onların, məsələn, Qəbələdə meşədə başlarına bir iş gəldiyini öyrənsək, bu çox böyük faciə olar. Bu səbəbdən bütün versiyaları işləyirik.

–    Uşaqların sağ qalma ehtimalları nə qədərdir?

–    Namin Bünyatov N saylı hərbi hissənin baş leytenantı olub. Xüsusi təyinatlıdır. İsveçrədə dağ təlimləri keçib, 7000 metrlik zirvələrə qalxıb. Kazbekə qalxıb. Babur Hüseynov da çox təcrübəlidir, yüksək zirvələr qət edib. 1 il bundan əvvəl prezident İlham Əliyevin ad günü münasibətilə “İlham Zirvəsi”nə “Gilavar” klubunun 4 nəfərlik ekspedisiyası olub, onlardan ikisi Namin Bünyatov və Babur Hüseynov olub. Fəridə xanım isə Dağçılıq məktəbinin tələbəsidir. Dəfələrlə zirvələrə qalxıb. Demək istəyirəm ki, uşaqlar çox yüksək səviyyəli idmançılardır, onların səhv etməsi mümkün deyil. Mən şəxsən onları özüm görməsəm, öldüklərinə inanmaram. 

–    Belə bir məlumat yayılıb ki, alpinistlər 2-3 keçilməyən marşrutla gediblər. Bu səbəbdən belə bir hadisə olub…

–    Orada nə olduğu barədə konkret nəsə demək mümkün deyil.

–   Onların xəbərsiz, aidiyyəti qurumlardan icazəsiz keçib getmələri barədə də fikirlər səslənir. Bu, nə dərəcədə doğrudur?

–    Xeyr, bu, mümkün deyil. Onların sənədləşməsi tam prosedura uyğun olub.  

–    Siz axtarış prosesindən razısınız?

–    Razı olmaq üçün itkin düşən şəxsləri tapmalıyıq. Əsas məsələ odur ki, onlar tapılsın.

–    Bir dә sizdәn eşidәk: Axtarışı aparan qurumlar tam olaraq hansılardır?

–    İdamçıları itmələri ilə bağlı versiyalardan daha çox hansına inanırsız?

–    Marşrut Xınalıq-Mahmuddərə-Tufandağ olub. Bu marşrut üzrə uşaqlar Xınalıqda Şahyaylağından Mahmuddərəyə yaxınlaşmalı, oradan Tufandağ zirvəsinə qalxmalı idi. Bu klassik marşrutdur. Bu marşrutla da geri dönməli idilər.

–    O ərazidə qar uçqunu olubmu?

–    3 uçqun olub, amma onların qar uçqununa düşməsi qeyri-mümkündür.

–    Yəni onların qar uçqunun altında qalma ehtimalları yoxdur?

–    Biz bunu tam dəqiq deyə bilmərik. Hava şəraitindən, idmançıların etdikləri hərəkətlərdən asılıdır. 

–    Ümumiyyətlə, alpinistlərin öz marşrutlarını dəyişmək ixtiyarları var?

–    Bu, yalnız həyatları üçün təhlükə mövcud olduğu halda mümkündür. Salamat qalmaları üçün marşrutlarını dəyişə bilərlər. Bu səbəbdən bəlkə də marşrutlarını dəyişiblər. Lakin bu fakt deyil. çoxdur. Nəsə deməyimiz üçün bir dəlil-sübut yoxdur. Əlimizdə olan yalnız odur ki, onlar ekologiyanın postundan keçərək Şahyaylağında, Mahmuddərədə düşüblər. Ondan o tərəfə iz yoxdur.

–    Onlar həyatlarını itirməsələr, çətin durumda qalsalar, ərzaqları bu vaxta qurtarmış olar?  Belәdirsә, aclığa nə qədər dözə bilərlər?

 

–    Qar uçqunundan xilas olma, ekstremal vəziyyətlərdə özlərini qoruma üçün alətlər varmı? Alpinistlər özləri ilə nələr götürür?

–    Onların üstündə çox yüksək səviyyəli avadanlıq bazası olub. Hazırlıqlı gediblər. Hara getdiklərini bilirdilər. Onların başına nəsə bir iş gəldiyinə inanmıram. 

–    Belə bir ittiham var ki, uşaqların ora getməsinə icazə verəndə gərək, hava şəraiti nəzərə alınaydı. Siz bununla bağlı özünüzdə hansısa günah görmürsünüz ki?

–    Mənim üçün çox ağrılıdır. Tapılmaları üçün əlimdən gələni edirəm. Ora-bura qaçıram ki, tapım. Gedəndə zəng edib onlarla danışdım. Dedim ki, hava proqnozuna baxmışam, hava dəyişib. Dedilər ki, hava pis olan gün çadırda gözləyib, o biri gün yürüş edəcəyik. Amma nə olub, necə olub, bilmirəm. 

–    Başqa ölkələrdə anoloji hallar olanda axtarışlar bu cür aparılır, yoxsa əlavə texnologiyalar işləyir?

–    Hər ölkənin özünün axtarış sistemi var. Bizim ölkədə bu işə FHN cavabdehdir. Mənim onların işi barədə nəsə deməyim düzgün olmaz. Təcrübəli dağçılar, xilasetmə üzrə beynəlxalq dərəcəli şəxslər nəsə deyə bilər. 

–    Alpinistlərin tez tapılması üçün nəsə təklifləriniz varmı?

–    Xaricdən könüllü şəkildə gəlib axtarışlarda iştirak etmək istəyən peşəkarlar var. Onlar yalnız qida və yol pulu qarşılanarsa, heç bir təmənnasız axtarışlara qoşulmaq istəyirlər. Gürcüstandan, Rusiyadan, Türkiyədən təkliflər var. Rəhbərliyə məruzə etmişəm. İnanıram ki, rəhbərlik səviyyəsində buna diqqət yetirilib, qəbul olunar.

Elçin Zahiroğlu