Tarix təkcə elm deyil, həm də müəllimdir. Gerçəkləri dərs olaraq anladan bir müəllim. Biz də bu yazımıza tarixin bəzi dərsləri ilə başlamaq istədik. Tarix öz dərsini onsuz da keçir. Kimiləri bunu dərs olaraq kimiləri tərs olaraq qavrayır… Yaxın çağımız tarix dərsini tərs anlayan tarixçilərlə o qədər zəngindir ki, biri az ya biri çox nə dəyişəcək?..Hələliksə ən yaxın günümüzün dərsindən başlayaq.
Ölkə ciddi dəyişikliklər yaşayır, pandemiya şərtləri belə ən yüksək səviyyədə harınlanmış məmurlara qarşı gstərilən sərt siyasi iradəni yumşaltmadı, əksinə. “Qara maskalılar” sadə vətəndaşlar üçün qurtuluş mələyinə, “balaca padşahlar”ın isə əzrayılına çevrilib. Prezident heç kimə güzəşt edilməyəcəyini bəyan edir və… Və ardınca müxalifətdən bu prosesə dəstək gəlir. Nəinki dəstək, hətta sırada kimlərin olacağına dair bəyanat verilir. Bu zamanadək fikir olaraq ifadə olunan VƏTƏNDAŞ HƏMRƏYLİYİ gerçəkliyə çevrilməkdədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev “Azərbaycanda xuliqanlıqla, özbaşınalıqla məşğul olanlar cəzalandırılır və cəzalandırılmalıdır. Heç kimə heç bir güzəşt edilmir və mənim son qərarlarım onu bir daha təsdiqləyir, hamı nəticə çıxarsın”-deyə cəmiyyətə açıq mesaj verir. Özünü iqtidar düşərgəsində sayan bir çox məmurlar bunu ciddiyə almır, heç biri “dərisi boğazından çıxan tülkü qardaşı”ndan dərs götürmür. Müxalifət partiyasının lideri Sabir Rüstəmxanlı bu prosesi görür və dövlət düşmənlərinə qarşı mübarizədə prezidentin yanında oldğunu bəyan edir: “Neftçaladan sonra Biləsuvar rayon İcra Hakimiyyətinin başçısının ifşa olunaraq tutulması çox biabırçı fakt idi. Yəni, bu onu göstərir ki, icra başşıları heç bir nəticə çıxarmaq istəmirlər. Eyni yolda getməyə davam edirlər”. Ardınca millət vəkili, xalq şairi öz doğma yurdunun dərdini dilə gətirir: “Mən Yardımlıda doğulmuşam. Bunu çəkinmədən və tam məsuliyyətimlə deyirəm ki, növbəti həbs olunacaq məmur Yardımlı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Ayaz Əsgərov olmalıdır. Çünki dövlət tərəfindən rayona və camaata ayrılan yardımlar icra başçısı tərəfindən mənimsənilir. Camaat üçün nəzərdə tutulan yardımların hamısını icra başçısı mənimsəyir.”
Korrupsiya, dövlətə xəyanət və xalqa nankorluq çetesinə qarşı prezidentin başladığı savaşa müxalifət lideri, deputat, xalq şairi və ən nəhayət doğulduğu, doğmalarının yaşadığı diyarın təəssübünü çəkən bir vətəndaş kimi dəstək verir. İllərlə Azərbaycan cəmiyyətində belə bir həmrəyliyin olmasını arzulamışıq. Hətta torpaqların azad olunması üçün savaşın başlanacağı halda bunu görəcəyimizi arzulamışıq. Elə indi də ortada savaş gedir. Xalqın və rayonların harın məmurlardan azad olunması savaşı. Təsəvvür edin ki, Qarabağ müharibəsi aparılır və bu vaxt xalq yazıçısı Seyran Səxavət doğma rayonu Füzulinin, doğulduğu Yağlıvənd kəndinin tez azad olunmasını dilə gətirir. Bu vaxt isə həmin rayondan deputat seçilən Vüqar Bayramov (Vüqar bəyin şəxsinə, düşüncəsinə böyük sayğılarımız var və bu fikrin sadəcə bir bənzətmə olaraq işləndiyini anlayışla qəbul edəcəyi ümidindəyik – müəllif) sülhdən, atəşkəsdən danışır. Heç cür ağlabatan deyil. Bu ağlabatmazlığı isə Yardımlıdan deputat seçilən Musa Qasımlı etdi.
Musa demişkən, tarixin bir dərsi də qədim oğuzların insanlara müəyyən yaşdan sonra əməllərinə görə ad qoyması adəti ilə bağlıdır. Heyf, bu addət pozulub. Qoruyub saxlasaydıq, indi bir çoxları sərkərdə, alim, peyğəmbər adı daşımazdılar… Peyğəmbər demişkən, İsa peyğəmbərin məşhur “xoruzun ilk banınadək məni üç dəfə satacaqsız” hədisi çox ibrətamizdir. Azərbaycanda İsa adlı siyasi lider var. İndi təsadüfə baxın həmin bu Musa Qasımlı 2003-cü ilin oktyabrında, İsa Qəmbərin prezidentliyə namizəd kimi müdafiıçisi olaraq “Qanun” mətbəəsində (daha bir təsadüf: Söhbət Sabir Rüstəmxanlının qardaşının sahib olduğu mətbəədən gedir-müəllif) ölkənin iki tanınmış jurnalitinə təcili olaraq Müsavat partiyasına üzv olmağı tövsiyyə edir: “Gedin indidən üzv olun ki, sabah İsa bəy prezident olanda sizin xahişinizi edə bilim”. O söhbətdə tarix dərsinin tərs tərəfində duran M.Qasımlının daha kimlər haqda hansı fikir bildirdiyinə toxunmuruq, amma üstündən bir neçə gün keçəndən, 15 oktyabrdan sonra bu tarixçi “Lider” kanalında İsa Qəmbər və tərəfdarlarını aşağılayaraq gözlənilən uğurlu seçki nəticəsindən bəhs edir. Bunun da ardınca adam müsahibələrinin birində “Heç vaxt da Müsavat Partiyasına, seçdiyim yola xəyanət etməmişəm” – deyir. Bunu deyibsə, sabah Yardımlı rayonunun icra başçısının korrupsiya əməlləri faş olunanda “Mən hər zaman rayon rəhbərliyinin bu fəaliyyətinə qarşı olmuşam” deməsini gözləmək olar. Yeri gəlmişkən, Musa Qasımlının üzv olduğu parlamentdə, iştirak etdiy Milli Məclis iclasında Cümhuriyyət qurucusu Məhəmməd Əmin təhqir olunub onun səsi çıxmayıb. Tariximiz haqda onun deputat həmkarı Araz Əlizadə ağlına və ağzına gələni danışıb, adam yenə susub. Hakimiyyətin, hətta Milli Məclisin ünvanına müxtəlif siyasi qüvvələr tərəfindən ittihamlar səslənib, yenədə bu şəxsin səsini eşitməmişik. İndi Yardımlı rayon icra başçısı hansı özəlliklərə və gözəlliklərə sahibdir ki, Sabir Rüstəmxanlının “Növbəti həbs olunacaq məmur Yardımlı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Ayaz Əsgərov olmalıdır” çağırışı Musa Qasımlıya bu qədər yer edib? Məşhur “O olmasın, bu olsun” filmindəki məşhur ifadədə olduğu kimi “Bəs icra başçısının nəyi deputatın xoşuna gəlib?”. O icra başçısının ki, adam ərinməyib Yardımlı “ağsaqqalları” adından ölkə Prezidentinə məktublar təşkil etdirib. İmza atanların da əksəriyyəti İcra Hakimiyyətində işləyənlərin, o cümlədən Başçının müavinləri, rayonda öz “əməlləri” ilə ad çıxarmış Mahir Mirzəyevin, Azər Xamıyevin qohumları, Arus, Bozayran, Telavar kəndlərində onların işverənləridir. Bir rayonu idarə edənlərin bu kəslərin ümidinə qalması ayıbdır eee!!!… Görəsən, nə vaxtdan İcra Başcısının sürücüsünün qayınatası, Mahir Mirzəyevin əmisi nəvəsi, Arus kəndinin ərazi nümayəndəsi Yardımlının ağsaqqalı olublar?! Adları “ağsaqqallar” sırasına yazılmış adamların bəzisi məktubdan imtina edir, bu yazıdan xəbərsizik deyirlər. O zaman bu saxtakarlığın arxasında kimlər dayanır? İcra hakimiyyətinin işçiləri, yoxsa rayonda heç kimin hörmət eləmədiyi Musa Qasımlı? Sabir Rüstəmxanlı respublikanın ucqar bildiyi Yardımlını dünyanın hər qitəsində ucaldan şəxsdir. Bəs siz kimsiz??? Bir bank hesablarınızı qabağına qoyub düşünün…
Professor titulu daşıyan bu tarixçi aldığı sifarişi yerinə yetirərkən Roma papasından (oxu – icra başçısından) artıq katolik (oxu – korrupsioner) olan deputat o qədər uzağa gedib ki, Sabir Rüstəmxanlının ünvanına “25 il deputatlıq müddətində 25 yetimin-yesirin qapısını açmayan adamın millət adından danışmağa haqqı yoxdur” deməyə də cəsarət edib. Tarix dərsi keçib bu dərsi tərs bilmək belə olur. İslam Peyğəmbəri buyurur: “Kim bir müsəlman qulu azad edərsə, Allah onun hər bir günahdan azad edər və bu bütün əməllərdən savabdır”. Sabir Rüstəmxanlı qapısını açdığı yetim-yesirin hesabatını dilə gətirməyəcək qədər mərddir. Amma sizlərdən vərqli olaraq bu xalq da dünənini unutmayacaq qədər yaddaşlıdır və bir qulun yox, bir millətin azadlığı üçün canı, ruhu qələmi ilə savaş aparan insanın XALQ və XALİQ qarşısında yeri bəllidir!
Bu gün Azərbaycan yeni bir sistemə qədəm qoyur. Bu sistemdə süni yaltaqlıq, populist yarınma ilə heç nəyi pərdələmək mümkün olmayacaq. Məhz belələrinin yaratdığı xoşagəlməz mühiti dəyişmək üçün dövlət başçısının yanında müxalifətin sözü bəzən iqtidarçı kimi görünənlərin sözündən daha üstün mövqedədir. Yeni seçilmiş parlamentdə prezidentin çıxışındakı mesajlar və Milli Məclis rəhbərliyindəki təmsilçiik də bunun təsdiqi idi. İllər öncə də, bu günkü kimi musa qasımlılar Sabir Rüstəmxanlını da hədəf alaraq milli azadlıq hərəkatına çamur atırdılar. O zaman mərhum prezident Azərbaycan yazıçıları ilə görüşündə məhz xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının məruzəsinə münasibət bildirərkən demişdi: “…Sabir (Sabir Rüstəmxanlı nəzərdə tutulur – red.) burada bir məsələyə toxundu. Mən buna öz münasibətimi bildirmək istəyirəm. Azərbaycanda xalqın 1988-ci ildən Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü və Moskvanın, İttifaqın o vaxtkı dövlət başçılarının Azərbaycana ədalətsiz münasibətilə əlaqədar və o vaxt Azərbaycana başçılıq edənlərin, həmin o Kommunist Partiyası rəhbərlərinin öz vətəninin, ölkəsinin, xalqının problemlərinə lazımi qayğı göstərməməsilə əlaqədar, bəlkə də öz hərəkətlərilə xalqına xəyanət etməsilə əlaqədar ayağa qalxmış insanlar, o meydana toplaşmış, mitinqlər aparmış insanlar və o illər, dövrlər, hadisələr bizim xalqımızın tarixinin parlaq səhifələridir. Sabir, mən hesab edirəm ki, o vaxtlar həqiqətən xalqın oyanmasında, inkişaf etməsində fəaliyyət göstərmiş adamlara indi heç kəs mənfi münasibət göstərə bilməz və göstərməməlidir. Məsələn, şəxsən sənin özün haqqında danışsaq, mən o vaxtlar sənin fəaliyyətini heyranlıqla müşahidə edirdim. Mən Moskvada yaşayırdım, bəzən meydandakı mitinqi Moskva televiziyası göstərirdi. Səni orada tribunada görəndə sevinirdim. Çünki yadımdadır, mən burada işlədiyim zaman sən gənc yazıçı, şair kimi, ümumiyyətlə, bizim cəmiyyətdə, o cümlədən mənim nəzərimdə çox hörmətli bir adam idin. Görəndə ki, Sabir Rüstəmxanlı xalqın qarşısında çıxış edir və ədalətsizliyi ittiham edir, bu, məni sevindirirdi”. Bu çıxış çoxları üçün tərs sillə oldu. İndi də prezidentin əli havada, sifəti gizlətməyə yer yoxdu…
Nəsimi Şərəfxanlı