Boyukmillet.com Biz yanmasaq vətən yanar
Azərbaycan Milli Məclisinin oktyabrın 31-də keçirilən iclasında “Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında” qanuna dəyişikliklər qəbul edilib. Yeni düzəlişlərə əsasən, Vəkillər Kollegiyası Rəyasət Heyətinin sədrinin iki dəfədən artıq seçilməsinə qoyulan məhdudiyyət aradan qaldırılıb.
Qanun layihəsi üçüncü oxunuşda səsvermə yolu ilə qəbul edilib.
Qanundakı əsas dəyişikliklər
Dəyişikliklər vəkillərin fəaliyyətinə və vəkilliyə qəbul qaydalarına bir sıra yeniliklər gətirir.
Belə ki:
- Vəkillik üçün tələb olunan hüquqşünas ixtisası üzrə iş stajı üç ildən bir ilə endirilib;
- Dövlət qulluğuna keçməsi səbəbindən fəaliyyəti dayandırılmış şəxslərin yenidən vəkil kimi fəaliyyət göstərməsi üçün hüquqi əsaslar müəyyən olunub;
- Mülki prosesdə kassasiya instansiyasında və ya cinayət işində təqsirləndirilən şəxs, əgər özü işdə iştirak edirsə, müdafiəçidən imtina edib özünü təmsil edə biləcək;
- Vəkillər Kollegiyasının strukturuna İntizam və İxtisas komissiyaları əlavə olunur;
- Vəkillər barəsində intizam tənbehlərinin tətbiqi mexanizmi yenilənir — bundan sonra vəkilin fəaliyyətinə xitam yalnız Kollegiyanın Rəyasət Heyətinin qərarı ilə veriləcək; həmin qərarlardan məhkəməyə şikayət hüququ qanunla təsbit edilir.
Ən çox müzakirə doğuran dəyişiklik isə Rəyasət Heyəti sədrinin seçilməsinə qoyulan iki müddət məhdudiyyətinin ləğv olunmasıdır.
Hazırda Vəkillər Kollegiyasının Rəyasət Heyətinə Anar Bağırov rəhbərlik edir. O, 2017-ci ildə bu vəzifəyə seçilib, 2022-ci ildə isə ikinci dəfə sədrlik mandatı alıb.
Mövcud qanuna görə, Bağırov 2027-ci ildə üçüncü dəfə sədrliyə namizəd ola bilməzdi. Yeni dəyişiklik bu məhdudiyyəti aradan qaldırır.
Beynəlxalq hüquq nə deyir?
Avropa Vəkillər Kollegiyası və Hüquq Cəmiyyətləri Şurası (CCBE), Amerika Vəkillər Kollegiyası (ABA) və Beynəlxalq Vəkillər Kollegiyası (IBA) vəkillik peşəsinin müstəqilliyi ilə bağlı əsas prinsipləri müəyyən edərkən özünüidarə, azad seçkilər və kənar müdaxilələrdən azad fəaliyyəti vacib hesab edir.
Bu sənədlərdə rəhbər vəzifələr üçün müddət məhdudiyyəti birbaşa hüquqi tələb kimi göstərilmir. Lakin beynəlxalq təcrübədə belə məhdudiyyətlərin tətbiqi vəkillər təşkilatında gücün uzunmüddətli mərkəzləşməsinin qarşısını almaq, rəhbərliyin yenilənməsini və demokratik hesabatlılığı təmin etmək məqsədi daşıyır.
CCBE və ABA-nın prinsiplərinə görə, rəhbərliyin rotasiyası və müntəzəm seçkilər peşə qurumunun avtonomluğunu və üzvlərin iradəsini əks etdirməsini təmin edən mexanizmdir.
Bir çox Avropa ölkələrində — Fransa, Almaniya, İtaliya və İspaniyada — vəkillər kollegiyalarının rəhbərliyinə seçilmə üçün iki və ya üç dəfədən artıq müddət məhdudiyyəti tətbiq edilir.
