Tahsin Ərtoğruloğlu: “Kiprin gələcəyi iki ayrı suveren dövlətin əməkdaşlığı ilə formalaşacaq”
ŞKTC Xarici işlər naziri Ərtoğruloğlu Kıbrıs “Genç TV”də Burhan Canbazın aktual mövzularla bağlı suallarını cavablandırıb.
Ankara səfəri haqqında danışan Ertuğruloğlu deyib:
“Kipr məsələsində Ankara ilə addım-addım birlikdə hərəkət edirik. BMT Baş katibinin Kipr üzrə şəxsi nümayəndəsi Maria Angela Holguin Kuelların təyinat prosesinin əvvəlindən yanaşma; Ortaq nöqtə yoxdur və olmayacaq da. Mən bunu açıq danışan biri kimi deyirəm”.
Bunun “ortaq zəmin var, amma buna mane olmaq istəyirlər” – kimi şərh edilməməsi lazım olduğunu vurğulayan Ərtoğruloğlu faktlarla bağlı siyasət aparılacaqsa, ilk növbədə yunan tərəfinin haqsız yerə “Respublika” kimi istifadə etdiyi başlığı qeyd edib.
O deyib ki, ortaq nöqtəyə sahib olmaq üçün Kipr ortadan qaldırılmalıdır.
“Yunanıstan tərəfi bu statusdan istifadə etməyə davam etdiyi müddətcə “ortaq nöqtə var” demək hansı məntiqə gələ bilər? Bundan söhbət gedə bilməz”, – deyə Ertuğruloğlu əlavə edib.
BMT-nin Kiprdə 60 illik yubileyini qeyd etməyə hazırlaşdığına diqqət çəkən Ərtoğruloğlu qurumun Kipr üzrə xüsusi nümayəndəsi və Sülhməramlı Qüvvələrinin (“UNFICYP”) Baş katibinin Kiprdə Kolin Stevart və komandası iki nöqtəyə diqqət çəkib.
BMT-nin 60 ildir Kiprdə olmasının yunan tərəfinin “Kipr problemi 1974-cü ildə başladı” təbliğatının yalan olduğunu sübut etdiyini bildirən Ərtoğruloğlu sözlərini belə davam edib:
“BMT 60 ildir ki, bu adada ümumi dil tapa bilmir, amma xanım Olqvin 6 aya tapacaqmı? Belə bir imkan yoxdur. Ankarada olarkən verdiyim açıqlama da bu yöndə idi. Sözügedən nümayəndənin “ortaq nöqtə var” deyəcək açıqlama verəcəyini gözləmirik. Ondan gözləntimiz odur ki, 6 ayın bitməsini gözləməyə belə ehtiyac qalmasın, “ortaq əsas yoxdur” deyib Baş katibə düzgün məlumat versin və bu məlumata əsasən Baş katib öz xoşməramlı missiyasının artıq bitdiyini və geri qaytarmaq barədə düşünsün. Bizim gözləntimiz bu istiqamətdədir”.
Ərtoğruloğlu, təminatlı siyasi bərabərliyə əsaslanan 1960-cı il Cümhuriyyətinin bir gecədə süqutundan gərəkli dərsi çıxarmaq lazım olduğunu bildirib: “Siyasi bərabərlik əlbəttə ki, zəruridir, biz də bilməli və qəbul etməliyik ki, tələb etdiyimiz siyasi bərabərliyin hər hansı məna kəsb etməsi üçün o, suveren bərabərliyə əsaslanmalıdır. Əgər 1960-cı il ortaqlığından bu dərsi çıxara bilmiriksə, tarixdən də dərs ala bilmərik, bu, bizim belə bir zəifliyimiz deməkdir”, – deyə o qeyd edib.
Ərtuğruloğlu bildirib ki, Şərqi Aralıq dənizində sülh və əmin-amanlıq mühiti davam etdiriləcəksə, adanın reallıqları əsasında siyasət və gələcək formalaşmalıdır. O, bu, iki ayrı milli kimliyin olduğunu qəbul etməklə həyata keçirilir, dövlətlər, iki ayrı demokratiya, adada iki ayrı suverenlik və keçmişin təcrübələrindən faydalanaraq gələcəyin ancaq iki suveren dövlət arasındakı mehriban qonşuluq münasibətləri ilə formalaşacağını bildirib.
Ərtoğruloğlu vurğulayıb ki, iki ayrı suveren dövlətin mövcudluğuna əsaslanan siyasətin tərəfdarı olmaq adada problem yaratmaq demək deyil: “Biz iki ayrı suveren dövlət arasında əməkdaşlıq etməklə sülh və əmin-amanlıq şəraitində çox yaxşı yaşaya bilərik. Bu, bizim əsas yanaşmamız və daim xanım Holqinə verilən mesajlardır”, – deyə qeyd edib. Xarici işlər naziri Ərtoğruloğlu bildirib ki, danışıqların 2017-ci ildə Krans Montanada dayandığılan yerdən davam etdirilməsi və Kipr Rumlarının istədiyi kimi sözdə federal ortaqlıq danışıqlarına başlaması söz mövzusu deyil. Ərtoğruloğlu bunun yunanların hədəflədikləri ortaq zəmin olduğunu və bunun mümkün olmadığını qeyd edib: “Bizim ümumi əsas axtarışımız iki ayrı suveren dövlət arasında mehriban qonşuluq münasibətlərini ortaya qoyacaq danışıqlar prosesi üçün ümumi əsasın olub-olmadığını araşdırmaqdır”, – deyib.
Kiprli Rumların dünya tərəfindən korlanması və Kipr Türklərinə qarşı ədalətsiz embarqolar davam etdiyi müddətcə ortaq nöqtədən danışmaqdan söhbət gedə bilməz deyən Ərtoğruloğlu: “O zaman belə olmaz” dedi. Yunan lider Nikos Hristodulidisin “Ortaq nöqtə federasiyadır, federasiyadan başqa bir zəmin müzakirə etməyəcəyik” sözlərini xatırladaraq cavab verib.
Xarici işlər naziri Ərtoğruloğlu: “Mən Ankarada da eyni sözləri dedim. Heç bir orqan tərəfindən bunun əksi barədə heç bir fikir bildirilməyib; Milli davada xəttimiz bəllidir. Bərabərsizlik əsasında oturaraq masadan bərabər ayrılmaq olmaz”, – deyən Ərtoğruloğlu, Crans Montanadan sonra Türk tərəfinin siyasətinin doğru zəmində olduğunu, gələcəyin də bu iki ayrı suveren dövlətin iş birliyində formalaşacağını sözlərinə əlavə edib. Xarici işlər naziri Ərtoğruloğlu BMT və Avropa Birliyinin Kipr məsələsində yunanların tərəfində olduğunu, problemi yaradan BMT və AB-nin problemi həll etmək görüntüsü yaratmağa çalışdığını qeyd edib.
Naziri Ərtoğruloğlu Almaniya prezidentinin Cənubi Kiprə səfərinin özlüyündə bir fiasko olduğunu və Almaniya prezidentinin Berlin-Nikosiya müqayisəsinin səmimiyyətdən uzaq olduğunu və təbliğat xarakteri daşıdığını bildirib.
SAMİRƏ